Veri Tabanı

Bilgileri saklamanın kolay yollarından bir tanesidir bu veri tabanları. Visual Basic sayesinde veritabanlarını oluşturmak ve kullanmak oldukça kolaylaşmıştır.

Eskiden uzuuun kodlarla dosyalarla uğraşmak, onlara erişmek, bir bilgiyi aramak, sıralamak silmek için baya bir cebelleşmeniz (bizim memlekette böyle derler) gerekirken, Vb sayesinde artık çok daha az bir zahmetle basit depolama programları oluşturabiliyoruz.

İsterseniz ben lafı hiç uzatmayayım, basit bir program yaparak her şeyi adım adım anlatayım.

Başlıyoruz...

visual basic

Visual Basic Temel bilgiler

 Visual Basic, nesneye yönelik bir programlama dilidir. Yani temel olarak nesneleri kullanırız. Peki nedir bu nesneler ? Bu satırları görebildiğinize göre windows kullanımı hakkında bilginiz vardır. Ekranda gördüğünüz o tuşlar, metin kutuları, açılan pencereler hepsi birer nesnedir.

Klasik programlama dilleri ile uğraştıysanız (C, Basic,..vb), programı yazarken yukarıdan aşağı doğru yazdığınızı ve programın da çalışırken aynı mantıkla hareket ettiğini bilirsiniz. VB'de ise durum farklıdır.

Visual Basic'de kodu yazarsınız, gerisini kullanıcıya bırakırsınız. Tabi istediğiniz oranda. Kullanıcı ancak sizin izin verdiğiniz kadar hareket edebilir. Tabi kullanıcıyı devre dışı bırakmakta mümkün.

Bütün bunlar "olay"lar , "metot"lar ve "özellikler" kullanılarak kolaylıkla yapılabilir. Çok sık duyacağınız bu terimlerle daha sonra iyice uğraşacağız ama şimdi bir örnek vererek hem bunları, hem de Visual Basic mantığını anlamaya çalışalım.

Kapınızın önünde duran kırmızı, çelik cantlı, siyah camlı 98 model bir Doğan düşünün. Arka camında da bir şeyler yazılmış olsun.( Genelde anlamını bile bilmedikleri ingilizce birşeyler yazdırırlar.).Şimdi arabayı Visual Basic mantığı ile bir inceleyelim:

Nesnemiz işte o gördüğünüz Doğan marka otomobil. Gerçek araba tutkunları her zaman arabalarına bir isim verirler. Bizim Doğan'ın adı da: "Atılgan" olsun. Anlaştık değil mi? Şimdi, Atılgan'ın rengi kırmızı idi. O halde;

Atılgan.renk = kırmızı

Gayet basit değil mi?. Sırada diğer özellikleri var.

Atlgan'ın cantları çelik idi. Camları da siyahtı. Sanırım o anlaşıldı. Peki ama aşağıdaki ne oluyor? Hatırlarsanız, Atılgan'ın arka camında bir şeyler yazılıydı. Şimdi biz arkada ne yazılı olduğuyla değil, yazı olup olmamasıyla ilgileniyoruz. Arkada yazı var mı, yok mu? Var. Yani "olumlu".İşte yukarıdaki "true" bu anlama geliyor. Eğer yazı olmasaydı "false" (yanlış) diyecektik.

İşte visual basic tamamen Nesne.Özellik = Değer mantığıyla çalışır.Bu değerin nasıl belirtileceği konusunda ise bize değişken ler yardım eder. Biraz önceki True-False boolean türünde idi. Merak etmeyin bunlara daha sonra geleceğiz. Atılgan'ın gaz pedalına bastığımız zaman araba yürür.( Arabaların çalışması ve ileri sürücülük tekniklerine burada değinemeyeceğiz.). İşte bu da, Atılgan nesnesine ait bir olaydır." Gaza Basılması" olayı. Şimdilik Atılgan'ı burada bırakıyoruz..

Visual Basic'i çalıştırdığınızda, içinde beş-altı tane pencere olan bir yere gelirsiniz. İnceleyeceğimiz ilk pencere, ekranın en solunda bulunan Araç Kutusu.

Ekranın sağında bulunan ve üzerinde "properties" yazan pencere, özellikler penceresidir. O anda seçili olan nesnenin özelliklerini gösterir. İşin güzel tarafı, bu pencere sayesinde onları görmekle kalmaz, değiştirebilirsiniz de! Seçili olan nesnenin özelliklerini ve o özelliğin o anki değerini gösterir.

Burada tüm özellikler anlatılmayacak. Sadece bir fikir sahibi olmanız için kısaca göz gezdirdik. Properties yazısının altındaki bölümde o an seçili olan nesnenin adı ve türü yazıyor. Altaki iki düğmeden özellikleri alfabetik mi, katogorize edilmiş olarak mı görmek istediğinize karar veriyorsunuz.

Biraz önce bir formdan bahsettik. İyi de nedir bu form?

Visual Basic'de form için "önemli bir nesnedir" demek doğru olmakla beraber, "önemli" kelimesi yerine "zorunluluk" koyarak, formun ne demek olduğunu daha iyi anlatmış olacağız. Çünkü form olmaksızın diğer nesnelerle hiç bir şey yapamayız. Form bir bakıma diğer nesneler için bir biosfer konumundadır. Bütün bunlara rağmen formun kendisi de aslında bir nesnedir. Aslında onu hepimiz tanıyoruz. Pencereler, dialog kutuları,... hepsi Windows kullanmaya başladığımızdan beri beraber yaşadığımız şeyler.

Nesnelerin ortak Noktaları

Standart Özellikler

Standart Olaylar

Standart Metotlar

Procedure

Procedure

Procedure, yazmış olduğunuz programın, daha esnek ve anlaşılır bölümlere ayrılması demektir.Visual Basic'de üç tip procedure vardır.

Örnekler

Subroutine Örneği

Basit bir örnekle başlayalım.Formun üzerine iki tane commandbutton yerleştirip, başlıklarını (caption) mavi top ve kırmızı halı olarak değiştirin. Bir tane de textBox koyup aşağıdaki kodu yazın.

-------------------------------------------

Public Sub mavitop()
Text1.Text = "Mavi Top"
End Sub
 

Public Sub kırmızıhalı()
Text1.Text = "Kırmızı Halı"
End Sub
 

Private Sub Command1_Click()
mavitop
End Sub
 

Private Sub Command2_Click()
kırmızıhalı
End Sub
------------------------------------------

Aslında bu program procedure kullanarak işlerimizi pek kolaylaştırmıyor ama amaç nasıl kullanıldığını anlatmaktı. Procedure eklerken, bunu kod ile yapabileceğiniz gibi, "tools" menüsünden "add procedure" yi seçerek de yapabilirsiniz.

Function Örneği

Biraz önceki örneği bu sefer function ile yapalım. yine demin ki gibi bir form oluşturun ve işe başlayalım.

-----------------------------------------------

Public Function yazıyazma(yazı As String)
Text1.Text = yazı
yazıyazma="yazma işlemi yapıldı."
End Function
 

Private Sub Command1_Click()
Print yazıyazma("mavi top")
End Sub
 

Private Sub Command2_Click()
Print yazıyazma("kırmız Halı")
End Sub
-----------------------------------------------

Parantez içindeki yazı as string ifadesi, bu procedure de kullanılacak değişkeni ifade etmektedir. Bu function çağırılırken, yollanacak bir string değeri, yazı değişkenine otomatik olarak aktarılmaktadır.

yazıyazma("mavi top") ifdesi, yazıyazma adlı function'a "mavi top" stringini yollar. Yukarıda anlatıldığı üzere, zatn yazıyazma adlı function da kendine yollanacak bir stringi beklemekteydi. Sonra o string'i alıp görevini yapıyor ama işi henüz bitmedi.

function, kendine verilmiş ad olan yazıyazma'ya atanacak bir değeri de iş dönüşünde geri göndermektedir. Mesela bu örnekte, text1.text değiştirildikten sonra yazıyazma=" yazma işlmi yapıldı" ifadesi bunun içindir.

Bir toparlama gerekirse (nihayet!), print yazıyazma("mavi top") satırı şu anlama gelmektedir;

1. Önce yazıyazma adlı function'a git.
2. Giderken eli boş gitme, "mavi top" şeklindeki string'i de götür.
3. Orada işler bitince, oradan gelecek olan yazıyazma değişkenini form üzerine yaz.

Ben elimden geleni yaptım. Artık anlamak sizin elinizde. yukarıdaki örneklerin orasını burasını değiştirerek kısa sürede anlayabileceğinizi sanıyorum.

Grafik Kullanımı

Grafik Kullanımı

Aranızda C64 ile program yapma şerefine erişmiş olanlar bilirler; grafik çizmek için nelere katlanılırdı o zamanlar. Karelere ayrılmış bir tabloda (yanlış hatırlamıyorsam 24*21 idi) karakterler oluşturulur, sonra her bir kare, üstteki değerlere göre toplanarak uzun datalar oluşturulurdu.

Eğer uğraşmışsanız anlamışsınızdır. Anlamadıysanız üzülmeyin çünkü artık programlara grafik eklemek için böyle zahmetli işlerle uğraşmanız gerekmiyor.

OLE nesnesi sayesinde zaten pahalı çizim ve illutrasyon (türkçesi ne?) programlarıyla çizdiğiniz grafikleri pat diye programa koyabiliyorsunuz. Ama amacınız aktif grafikler ise (-ki kendileri, girilen bilgi ya da alınan sonuca göre sonradan çizilen grafikler oluyorlar) VB nin bizlere verdiği çizim imkânlarına şöyle bir bakmanız gerekecektir.

Backstyle özelliğinin değerini 0 yaparsanız; çizilen şeklin içi saydam olacaktır. Yok "Ben saydam istemiyom" deseniz,o zaman 1 yapın ki; içi renkli olsun.
Borderstyle ve Fillstyle için yukarı bakın, bakın ki, o kadar şeyi yeniden yazmayayım. Bana da yazık değil mi?

Bunlar basit şekiller çizerken kullanabileceğimiz nesnelerdi. İstatistik gibi bilgileri şemaya dökebileceğimiz MSCHART nesnesine geçmeden önce kod ile grafik çizebileceğimiz VB komutlarına da şöyle bir bakalım isterseniz.

Taa BASIC'den buyana kullandığınız, tanıdık, sevimli komutlardır bunlar. Gelin hasret giderelim.

Nesne.PSET (X,Y), Renk :X ve Y ile belirttiğiniz koordinata bir tane nokta koymaya yarar bu komut. İsterseniz renk de yazarak noktalarınızın renkli, cıvıl cıvıl olmalarını sağlayabilirsiniz. Nokta deyip küçümsemeyin. Her hangi basit bir parabolü bile line nesnesi ile çizemessiniz.

Nesne.Line (X1,Y1)-(X2,Y2),Renk,B(F) : Şirin dikdötgenler çizmek için kullanabilirsiniz. En sondaki "B" nin yanına "F" de koyarsanız, dikdörtgeninizin içi dolu olur. Koymassanız boş olur. Hem "F" koyma, hem de dolu olmasını iste! Var mı ööle !?! Geyiğe girmeden devam edelim sonra çıkamayız.

Nesne.Circle (X,Y),Yarıçap,Renk, Başlangıç açısı, Bitiş açısı, Basıklık aireler ve elipsler çizmek için kullanırız biz bu komutu. Hem adı circle olduğu için hem de daire ve elips çizmek için bu komut kullanıldığı için. ( Burda çok ince bir espri var. Esasında MUDER kullanmıştı bunu. Önce anlamamıştım ama anladığımdan bu yana hep gülerim. Ah Gameshow Ah!)

Hepsini anlattım. Tabi böyle anlaşılmaz. Örnek gerek. Gerek de şimdi vaktim yok. Netcez şimdi? Ya uğraşın işte. Ya bakma öyle ağlamaklı, beni de ağlatacan. Tamam tamam örnek yapalım. Ama sadece nasıl kullanıldığı ile ilgili. Öyle ahım şahım bişe olmıyacak. Ha bir de Scale metotu var. Ona da bir bakalım da, örneğe öyle geçeriz.

Scale Metotu : Normalde ekranın sol üst köşesi (0,0) koordinatları ile belirtilir. Bu Scale ile ekran koordinatlarını kafanıza göre değiştirebilirsiniz. Mesela Scale (-500,250)-(500,-250) ile ekranın sol üst köşesini (-500,250), sağ alt köşesini (500,-250) olarak değiştirmiş olursunuz. Ekran şuna benzer (şimdi paintle falan uğraştırmayın böyle idare ediverin işte):

Örnek_LineNesnesi :

Private Sub Command1_Click()
k = 1
For i = 1 To 10
Line1.BorderColor = QBColor(Rnd*15)'***
'*** Kullanılış şekli QBColor(Renk Kodu). Renk kodu 0-15 arasında yazılabilir.
Line1.BorderWidth = k
Line1.X1 = i * Rnd * 100
Line1.Y1 = i * Rnd * 100
Line1.X2 = i * Rnd * 100
Line1.Y2 = i * Rnd * 100
k = k + 1
If k = 6 Then k = 1
For f = 1 To 300
Next f
Next i
End Sub

Örnek_LineKomutu :

Private Sub Form_Click()
Scale (-1000,1000)-(1000,-1000)
For i= 1 To 5000 Step 100
Line (-1000+i,1000-i)-(-800+i, 800-i),QBColor(15*Rnd),BF
Next i
End Sub

VB"de Menüler

Veri Tabanı

Bilgileri saklamanın kolay yollarından bir tanesidir bu veri tabanları. Visual Basic sayesinde veritabanlarını oluşturmak ve kullanmak oldukça kolaylaşmıştır.

Eskiden uzuuun kodlarla dosyalarla uğraşmak, onlara erişmek, bir bilgiyi aramak, sıralamak silmek için baya bir cebelleşmeniz (bizim memlekette böyle derler) gerekirken, Vb sayesinde artık çok daha az bir zahmetle basit depolama programları oluşturabiliyoruz.

İsterseniz ben lafı hiç uzatmayayım, basit bir program yaparak her şeyi adım adım anlatayım.

Başlıyoruz...